Để giải quyết cuộc tranh chấp, có mấy câu hỏi cần được trả lời dứt khoát. Phải chăng trường này lâu nay vẫn là “phi lợi nhuận”, và căn cứ pháp lý nào để khẳng định điều này? Phải chăng trường chỉ có thể có chất lượng nếu nó là “phi lợi nhuận”? Và phải chăng vì trường đã từng nhận ưu đãi từ nhà nước nên giờ đây các nhà đầu tư bắt buộc phải chọn con đường “phi lợi nhuận”, nếu không muốn bị thoái vốn bắt buộc?
Thực ra, câu trả lời cho những câu hỏi trên đã có sẵn. Nếu áp dụng những luật lệ hiện hành - mà ai cũng biết là chưa hoàn thiện - thì có thể khẳng định ngay Hoa Sen là một trường “vì lợi nhuận”, dù một số người không muốn như thế. Trong tâm lý của người Việt hiện nay, “giáo dục” và “lợi nhuận” không thể song hành, và một trường ĐH tốt phải là một trường “phi lợi nhuận”. Vì vậy, có lẽ rất nhiều người đang mong rằng phần thắng phải thuộc về những người lựa chọn “phi lợi nhuận”, bởi như thế mới là… hợp đạo lý! Mặt khác, không ai có thể bác bỏ lập luận rằng lâu nay trường vẫn hoạt động như một doanh nghiệp, tức đồng nghĩa với “vì lợi nhuận”.
Thực ra, vụ tranh chấp ở Hoa Sen hiện nay chủ yếu là một cuộc chiến ngôn từ. Trước khi có luật Giáo dục ĐH với sự phân biệt giữa “vì lợi nhuận” và “phi lợi nhuận”, trường đang rất ổn. Nhà trường phát triển tốt cả về tài chính lẫn học thuật, sinh viên chấp nhận mức học phí cao được bảo đảm có đầu ra tốt làm hài lòng nhà tuyển dụng, và có sự điều hòa lợi ích giữa tất cả các bên. Chẳng một ai thắc mắc Hoa Sen là “vì lợi nhuận” hay “phi lợi nhuận”, mà chỉ biết đó là một trường ĐH có chất lượng, cung cấp được nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế.
Và đó mới là điều chúng ta cần ở các trường ĐH của VN.
Phân tích sự thành công của trường này, có thể thấy nổi bật 3 yếu tố: Nguồn tài chính ổn định và được quản lý tốt, tạo được sự tích lũy để phát triển và đem lại lãi cho nhà đầu tư; Năng lực của đội ngũ sư phạm (năng lực quản lý chuyên môn, hoạt động đào tạo, nghiên cứu, phục vụ cộng đồng); Các chính sách hỗ trợ theo luật định của nhà nước (đất đai, mức thuế hợp lý, các ưu đãi khác). Việc phải chọn giữa “vì lợi nhuận” và “phi lợi nhuận” theo luật Giáo dục ĐH đã tước đi của các trường ĐH tư cơ hội tạo ra thế “kiềng ba chân” bền vững nêu trên.
Vụ tranh chấp này tuy vậy cũng có một cái hay. Nó giúp ta thấy rõ vấn đề hiện nay không phải là tạo ra những trường “phi lợi nhuận” chỉ trên danh nghĩa, mà là có được các trường ĐH có chất lượng. Nhà nước hỗ trợ chính sách ưu đãi cho mọi trường chứ không chỉ cho mô hình phi lợi nhuận. Ngoài ra, việc quyết định phát triển theo hướng vì lợi nhuận hay không vì lợi nhuận phải do tập thể sáng lập hoặc các cổ đông góp vốn quyết định theo quy định pháp luật chứ không phải do những người đang nắm quyền, càng không thể là kết quả của sự áp đặt từ nhà nước.
Tiến sĩ Vũ Thị Phương Anh
http://www.thanhnien.com.vn/pages/20140909/nhung-van-de-can-lam-ro-ve-truong-tu.aspx
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét